Die dagen hè, dat de stress je de oren uit lijkt te komen. Je kunt immers stress om álles hebben; je werk, je kinderen, je ouders, de medeweggebruikers, een abonnement wat niet levert, een storing van internet, televisie, anything. Je weet wel, van die dingen waar je zelf niets aan kunt doen, maar die je in praktijk toch -op de achtergrond- bezighouden en waar je lichaam wel op móet reageren om enigszins in balans te blijven. Met een beetje pech stress je de hele dag door. En dat gaat vaak best lang goed, tót het lijntje breekt…
Merk je dat je spanning in je lichaam voelt? Malende gedachten, moeite om te focussen, chronische moeheid en fysieke klachten? Ben je altijd op weg naar wat nog moet gebeuren? Maak je dan op voor een burn-out of onderweg er naar toe.
Je hebt al van alles geprobeerd; yoga, sport, meditatie, therapie en goedbedoeld advies van anderen gevolgd, en nog steeds zit je niet ècht lekker in je vel. De stress versnelt in je hele lichaam de cellulaire veroudering en is verantwoordelijk voor de verkorting van telomeren (de beschermkapjes van je chromosomen). Je kunt zeggen dat stress je lichaam en geest onnodig snel veroudert en veroorzaakt het merendeel van je gezondheidsproblemen. Je lichaam en geest verliezen stukje bij beetje hun natuurlijke, helende balans.
Wat schiet je ermee op?
Stress is -als je het goed bekijkt- de boosdoener voor al onze hedendaagse en vroegere problemen. Iedereen heeft het en we vinden het maar lastig er vanaf te komen. De één heeft er iets meer last van dan de ander en sommigen van ons hebben het ‘onder controle’. Hoe dan ook is stress is een regelrechte sluipmoordenaar. Voor je hele systeem, inclusief je hormonen!
Wat schuilt hier eigenlijk achter? Waarom is stress eigenlijk zo’n groot probleem voor onze hormonen? En waarom kan dit zelfs betekenen dat je bijvoorbeeld minder of onvruchtbaar wordt, overgewicht krijgt, last van acné en ga zo nog maar even door. De antwoorden vind je in dit artikel, mét tips om ervan af te komen.
Invloed op je levensverwachting
Chronische stress heeft ernstige gevolgen voor je gezondheid. Het is aangetoond dat er een directe fysiologische relatie bestaat tussen stress en hart- en vaatziekten. Piekeren en tobben verhogen de bloeddruk, de hartslag en de samentrekkingskracht van het hart, die een rol spelen bij het ontstaan van coronaire syndromen. Niet allen chronische stress, ook acute stress, zoals bij hevige emoties, geven een toename van acute hartproblemen (zoals myocardinfarct, ritmestoornissen en stresscardiomyopathie). Denk hierbij aan de talloze situaties van mensen die na het overlijden van een geliefde, kort erna zelf overlijden aan acuut hartfalen. “Aan een gebroken hart” wordt dan weleens gezegd.
En alleen al het hebben van hart- en vaatziekten kan ook weer psychologische stress veroorzaken. Mensen met hart- en vaatziekten lijden vaker aan angst- en depressiestoornissen. Zij ervaren een verminderde kwaliteit van leven en hebben vaker moeite met het volgen van leefstijladviezen. Hetgeen weer leidt tot een toename van klachten en een verhoging van het risico op het ontwikkelen van nieuwe hart- en vaataandoeningen.
Medisch wetenschappelijke onderzoeken laten een duidelijke relatie zien tussen stress en hart- en vaatziekten. Bij een thermografisch onderzoek geeft je lichaam (door bepaalde typische temperatuurspatronen) signalen af dat de fysiologie (de werking) lijdt onder chronische stressbeleving. Het soort stress dat je eigenlijk niet eens meer merkt, maar waar je lichaam elk moment van elke dag moeite mee heeft omdat het de normale (gezonde) werking verhindert en wat energie kost om ” zo goed mogelijk’ te functioneren. Gegeven de omstandigheden. Tijdens consulten – of het nou voor behandeling van lymfeproblemen of van leefstijlproblemen is- neem ik altijd de factor stress mee in mijn onderzoek en bespreken we hoe je het ervaart en hoe je ermee omgaat. Vaak merk ik dat kleine aanpassingen leiden tot significante verbetering in gezondheid en gezondheidsbeleving. Een paar algemene tips deel ik hieronder alvast met je.
Wat stress met je hormoonsysteem doet
Stress is niet altijd ‘slecht’. Het is juist heel nuttig als je in acuut gevaar bent. Het is een heel belangrijke aanjager voor wat evolutionair onze redding was in veel gevallen. Je zenuwstelsel signaleert ‘stress’ op veel niveau’s; al je zintuigen kunnen het detecteren (reuk, geur, smaak, etc.) en als een reactie daarop stelt je lichaam een heel systeem in het werk waardoor je weg kon van die stress; bijvoorbeeld als je een gevaarlijk beest ziet – je gaat rennen- of je verbergen, of als je brandlucht ruikt – je zorgt dat je alles in het werk stelt dat je niet verbrandt-, of als je proeft dat iets wat je van plan bent te gaan doorslikken, eigenlijk heel erg bedorven is – je spuugt het uit-. Allemaal acute acties die je onder invloed van een acuut stijgend cortisol niveau (stresshormoon) net een beetje beter en sneller uitvoert. Als het gevaar geweken is, cortisolniveau in je lichaam weer. Heel handig! Zeker om te overleven 😉 Maar letterlijk dodelijk als je daarna niet in staat bent weer te ontspannen.
De gevolgen van stress
Om acuut energie te kunnen leveren, legt je hoge cortisolniveau ook je andere systemen plat. Denk dan aan spijsvertering, aanmaak van je sekshormonen of insuline en zo platleggen.
In onze verre geschiedenis -evolutie- is gebleken dat overleven belangrijker is dan groei en voortplanten. We leven nu niet meer in de oertijd waarin we voor beesten moeten vluchten en een relatief laag cortisolniveau zou daar goed bij passen. Een logisch gevolg zijn. Helaas ervaren we ondanks het gebrek aan overlevingsgevaar zoveel en langdurig stress dat bij bij velen van ons het cortisolniveau niet meer daalt, maar constant ‘hoog’ blijft. Ik hoef je niet te vertellen dat dit voor problemen in de balans zorgt; éventjes hoog tot het gevaar geweken is, en daarna weer dalen, is waar wij op ingericht zijn.
Door onszelf continue te omringen door stressfactoren die voor constante paraatheid zorgen (telefoons, altijd ‘aan’ staan, weinig ontspanning, overwerken, etc.) vreet cortisol continue energie uit onze andere systemen. Hierdoor krijgen we last van onvruchtbaarheid, hoge bloedsuiker, overgewicht, acne, vermoeidheid, en-zo-voorts. Begin je een patroon te ontdekken? En zie je een link tussen ‘oorzaak’ en ‘gevolg’?
Alleen jij kunt jezelf ontstressen
Kijk, als je het eenvoudig uitgelegd krijgt, is het systeem eigenlijk retesimpel. Het is dan ook niet verrassend dat het net zo simpel op te lossen is. En natuurlijk weet ik dat alle verandering moeilijk is. In het begin. Maar er zijn echt wel tips die je hierbij kunnen helpen. Ik geef je er vandaag alvast zeven:
- Ga voeden, niet vullen. Je lichaam heeft veel stress als het voedsel moet verwerken die niet voor een mensenlichaam bestemd is. Gebruik die stress dan liever voor het verteren van gezonde en verse voedingsmiddelen. Dan heb je er nog wat aan.
- Matig met alcohol. Sjam het lijkt zo ontspannend, het is toch écht gif voor je lijf (en daarmee een enorme bron van stress).
- Maak voor jezelf rustmomenten! Zet je laptop, tv en telefoon een uur voordat je gaat slapen uit.
- Zet een tijdschakelaar aan je wifiontvanger; ik heb de mijne ingesteld zodat ik er niet elke dag aan hief te denken dat ik de wifi uitschakel. De straling van je (online) apparaten zorgen er ook voor dat je ’s nachts niet meer kwalitatief goed uitrust. Heb je moeite met kwalitatief goed slapen? Dan heb ik hier nog een paar tips voor je.
- Mediteer. Het is niet voor niets dat ik tijdens een ontspannende manuele lymfedrainagebehandeling ook meditatieve muziek afspeel en soms ook de beleving versterk door fijne etherische olie in de diffuser. Rust will save us all!
- Stop eens even met al dat rennen en jagen; ga lekker buiten wandelen. Ik vind het fijn om wandelen en mediteren te combineren en ik ontstress geweldig als ik een metronoom (app) aanzet. Alleen maar monotoom tik-tik-tik-tik en per tik zet ik een stap… En omdat ik me dat éne uurtje liever niet laat afleiden; zet ik de telefoon op viegtuigstand.
- Zoek gezelschap van mensen die je energie géven!
Tot slot
Doe alles wat je doet, zo goed mogelijk en bouw daarna een blok relaxen in! Zó zorg je ook goed voor jezelf
Wil je meer voeding- en leefstijladvies? Meld je hieronder dan aan voor mijn zondagochtend-inspiratiemail.
Marielle van Tienen
Specialist Vrouwen- en Borstgezondheid, Therapeut Manuele Lymfedrainage, Lichaamsthermograaf bij Happy Healthcare
Biedt Manuele Lymfedrainagetherapie, Thermografie en (leefstijl)advies om je (borst)gezondheid te optimaliseren en biedt hulp bij hormoon- en voedingsproblemen.