Laatst vroeg mijn volwassen kind, ondanks alle begeleiding in de afgelopen decennia toch erg bang voor de tandarts, of ik mee wilde gaan naar een nieuwe tandarts in de nieuwe woonplaats. Lang genoeg uitgesteld was er nu een pijnklacht. Deze tandarts was uitgezocht op zijn ervaring met ‘angstpatiënten’. Alles ging zoals je verwachtte; röntgen gemaakt, gaatje gevuld, alle handelingen werden goed uitgelegd en de complimenten over het gebit over all vlogen in de rondte. Het advies was: “Goed tussen je tanden borstelen met van die kleine borsteltjes en je tanden poetsen met tandpasta met fluoride”.

Nog nooit heb ik voor deze kinderen fluoridehoudende tandpasta gekocht, mijn opleiding voor homeopaat volgde ik een kwarteeuw geleden en toen werd me duidelijk hoe slecht fluoride eigenlijk voor ons lichaam is. Je tandglazuur wordt er wel hard van, maar oh mán, de rest van je lichaam…

Als we de reclames (en de tandarts) mogen geloven, zorgt fluoride in tandpasta voor sterkere tanden. Ondanks dat fluoride het tandglazuur verhardt, bestaat er geen sluitend bewijs dat tandbederf hierdoor tegengegaan wordt. Na de opmerking van de tandarts dook ik er weer even in voor dit blog. Sinds ik erover leerde is er nog veel meer schokkend bewijs aangetoond, al zou je dat niet denken als je bij de drogist voor de enorme hoeveelheid tandpasta staat.

Fluoride in tandpasta

Inmiddels is het gebruik van fluoride ingeburgerd. Méters en meters verschillende tandpasta’s in alle varianten; blauwe, groene, witte, rood en zwart. Maar een fluorideloze versie? Die konden we alleen in een natuurvoedingswinkel vinden. Fluoride is geen voedingsstof, maar een medicijn, en toch vinden ‘we’ het gewoon dat het zelfs in peutertandpasta zit!

Wat is fluoride?

Fluoride, een vorm van fluor, is een giftige substantie die zeer agressief reageert. De naam komt van het Latijnse fluor (vloeiend) vanwege het gebruik in smelterijen: bij een lagere temperatuur zorgde de stof voor een hogere opbrengst van metalen. Het wordt gebruikt in pesticiden en vanwege de vet- en vuilafstotende werking ook in pannen met een Teflon antiaanbaklaag (vanwege giftigheid sinds 2015 verboden) en waterdichte kleding zoals Gore-Tex.

Geschiedenis

Ofschoon fluoride al voor de Tweede Wereldoorlog in industriële processen gebruikt werd, veroorzaakte de oorlog een enorme toename van productie en gebruik voor de metaalwinning (uranium voor het Manhattan Project en aluminium voor de vliegtuigindustrie). De daaropvolgende periode van de koude oorlog bracht hierin weinig verandering. Toen met de vrede de focus op het normale leven terugkeerde, regende het klachten van fabrieksarbeiders en hun gezinnen (die vaak onder de rook van die fabrieken woorden). Planten, vee en mensen bleken onder de uitstoot ervan te lijden. Zelfs ramen werden erdoor geëtst. Er bestaat uitvoerige documentatie dat de industrie erop gebrand was om een medisch-juridisch verweer te vinden waarmee de talloze rechtszaken die aangespannen waren, gewonnen konden worden. Wetenschappers werden ingehuurd om dit te bewerkstelligen. Toen al was er sprake van belangenverstrengeling. Bron: The Fluoride Deception van Christopher Bryson

Bedenkelijk allooi

Een van deze wetenschappers was Harold Hodge, senior toxicoloog voor het Manhattan Project en gezaghebbend wetenschappelijk voorvechter voor de fluoridering van water tijdens de koude oorlog. Ondanks zijn hoge en invloedrijke positie was Hodge van bedenkelijk allooi: hij had eerder experimenten uitgevoerd door onwetende patiënten met plutonium en uranium te injecteren en deed proeven met LSD voor de CIA. Een andere belangrijke figuur was Robert Kehoe, toenmalig directeur van het Kettering laboratorium voor toegepaste natuurkunde van de Universiteit van Cincinnati. Beiden was het niet vreemd om studies en conclusies te manipuleren. Een belangrijk onderzoek van Kehoe, uitgevoerd in 1958 en opgezet om aan te tonen dat inademing van fluoride ongevaarlijk was, liet overduidelijk het tegendeel zien. Zoals zoveel van deze voor de opdrachtgever (bij medisch-juridische verdediging) onbruikbare uitkomsten, verdween het -ongepubliceerd- voor veertig jaar.

Standpunt over fluoride omgedraaid

In de jaren voorafgaand aan de oorlog beweerde dr. H. Trendley Dean, onderzoeker bij de Amerikaanse tandheelkundige gezondheidsdienst, dat fluoride tandbederf tegen ging, hij sloot nadrukkelijk niet uit dat ook andere mineralen zoals fosfor en calcium daarin een rol speelden. Omdat ook de overheid, als opdrachtgever van het Manhattan Project, in rechtszaken verstrikt was, werd Dean in 1948 benoemd als de eerste directeur van het net opgerichte National Institute of Dental Research. Deze benoeming bleek een uitkomst voor de industrie. Er werd veel geld gestoken in studies die concludeerden dat fluoride de mens iets goeds te bieden had.

Tot de Tweede Wereldoorlog veroordeelden officiële instanties fluoride als gevaarlijk, na de overheids- en industriële sponsoring draaide dit standpunt volledig. Deze strategie bleek niet alleen bijzonder succesvol in rechtszaken, maar leverde tevens een markt voor een chemisch afvalproduct dat in drinkwater en tandheelkundige toepassingen zoals tandpasta verwerkt werd.

Hevig omstreden

Gezien de geschiedenis is het begrijpelijk dat er weinig stoffen zijn waarover zo veel geharrewar en discussies bestaan. Uit diverse bronnen blijkt dat er geknoeid is met onderzoeken en presentaties. In elk geval een belangrijke studie is in de doofpot verdwenen, omdat het de gemaakte veiligheidsclaims ondermijnde.

In Nederland hebben heftige discussies en felle protesten ertoe geleid dat de massa-medicatie van water door fluoridering in 1976 verboden werd. Voor het zover kwam, waarschuwde Hans Moolenburgh, huisarts in Haarlem, in 1968 in een artikel in het Haarlems Dagblad tegen fluoride in het leidingwater. Geïnformeerd door het boek Fluoridation: the Great Dilemma van arts en fluoride expert George Waldbott, wist hij van de gevaren van fluoride. Dokter Moolenburgh was de motor van het verzet tegen de organiseerde fluoride-lobby in Nederland. Zo sprak hij als landelijk coördinator op informatieavonden en organiseerde hij dubbelblind onderzoek naar de gevolgen van fluoridering door een artsenteam. Ook publiceerde hij een aantal boeken waarin hij lezers ook oproept zelfredzamer te zijn en zich minder afhankelijk te voelen van artsen en marketing.

Toename van kanker door fluoride

Doorslaggevend voor het afblazen van de maatregel was het TV-interview van Niek Heizenberg van Hier en Nu met kankerexpert Dean Burk, tussen 1938 to 1974 het hoofd van de cytochemie sector van het National Cancer Institute. In de NCRV actualiteitenrubriek illustreerde Burk met grafieken de toename van kanker sinds de invoering van gefluorideerd drinkwater in de VS. Hij adviseerde daarom met kracht tegen de fluoridering van Nederlands drinkwater. Veel milder was hij over het goedje in tandpasta en zuigtabletten, omdat de impact van een paar keer fluoride per dag bij het tandenpoetsen veel kleiner is dan die van de consumptie van liters behandeld water. Andere onderzoekers moesten de gevolgen van tandpasta en zuigtabletten maar uitzoeken, vond hij.In Nederland werd het gebruik van fluoride in tandpasta in 1977 toegestaan. Hier is een fragment van de Hier en Nu uitzending:

Geen bewijs

Maakt fluoride tandensterker en in welke mate? Voorstanders beweren dat tandbederf wordt tegengegaan en tegenstanders menen dat tanden juist broos erdoor worden. In 1988 schreef wijlen Richard Sutton, destijds tandheelkundig onderzoeker en statisticus aan de universiteit van Melbourne in Australië, dat het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van fluoride ter voorkoming van tandbederf nooit echt geleverd is. Ook de studies die de veiligheid ervan zouden moeten aantonen, ontbreken. “De vijftig jaar oude fluoridering-hypothese is nog steeds niet bevestigd. Desondanks worden per overheidsdecreet miljoenen mensen nog steeds met fluoride behandeld in de veronderstelling dat van dit proces bewezen is dat het volledig veilig en zeer effectief in het verminderen van cariës is. Feitelijk is de wetenschappelijke basis van fluoridering zeer onbevredigend. Het wordt voornamelijk gepromoot door op emotie gebaseerde ‘aanbevelingen’ in plaats van door wetenschappelijk acceptabel bewijs,” aldus Sutton.In het boek Dodelijke leugens. Artsen en patiënten misleid lees je, naast andere nuttige informatie over gezondheid en hoe je staande blijft in de door marketing van farmaceuten en voedingsmiddelenfabrikanten gedomineerde wereld, onder anderen hoe fluoride het centrale zenuwstelsel beschadigt.

Enig effect van lokaal gebruik

Een analyse van de resultaten van eerdere fluoride-studies door professor Mark Diesendorf van de Technische Universiteit van Sydney in Australië leidde in 1997 tot de conclusie dat er “aanzienlijke risico’s en verwaarloosbare voordelen van inname van lage niveaus van fluoride” waren, en dat er “enig (klein) voordeel van fluoridering afkomstig is van de werking van fluoride aan het oppervlak van de tanden.” Lokale toepassing van fluoride-houdende tandpasta of een fluorbehandeling van een tandarts zóu dus enig effect kunnen resorteren. De vraag is of dat kleine voordeel opweegt tegen de gezondheidsrisico’s die met fluoride samenhangen.

Ernstige aandoeningen

Uit enkele duizenden(!) onderzoeken komt naar voren dat inname van fluorife (ook via het mondslijmvlies) verband houdt met een lange lijst ernstige aandoeningen waaronder kanker, hartklachten en botontkalking. Ook zijn er aanwijzingen dat aandoeningen van het zenuwstelsel met fluoridegebruik samenhangen. Hart en bloedvaten, het maag-darmkanaal, het centraal zenuwstelsel, ogen, oren en de huid worden ook door chronische inname aangetast. De arts en fluoride-expert George Waldbott rapporteerde problematiek met nieren, (bij)schild- en pijnappelklier als gevolg van langdurige fluoride consumptie.

Kinderen en fluoride

Dat het gebruik van fluoride niet zonder gevaar is, bewijst de sinds 19 januari 2009 verplichte melding op de tube tandpasta: “Gebruik voor kinderen van zes jaar of jonger niet meer tandpasta dan de grootte van een erwt. Zorg dat ze zo weinig mogelijk tandpasta inslikken. Raadpleeg een (tand)arts als uw kind fluoride in een andere vorm gebruikt. ”Dit staat er niet voor niets. Zelfs als een kind de tandpasta niet doorslikt, komt de chemische stof via het mondslijmvlies het lichaam binnen. Al is de hoeveelheid minimaal, doordat het elke dag twee keer gebeurt, kan er een stapeleffect in de botten en tanden ontstaan, met nare gevolgen van dien.

In 2014 meldde het Britse artsenblad The Lancet dat fluoride als een neurotoxine wordt beschouwd en dat de stof als zodanig bij kinderen neurologische ontwikkelingsstoornissen zoals autisme, hyperactiviteit, dyslexie en andere cognitieve stoornissen kan veroorzaken.

Onnodig voor het lichaam

Belangrijk is om te beseffen dat fluoride geen deel uitmaakt van enig lichaamsproces. Het bestaat dus niet dat je ooit een ‘fluoridetekort’ zou kunnen krijgen. Auteur en toonaangevend voedingsdeskundige Adelle Davis schreef in de zeventiger jaren: “Het is nooit bewezen dat het lichaam fluoride nodig heeft.” Daarenboven waarschuwde ze: “Zelfs kleine hoeveelheden fluoride kunnen een aantal enzymen vernietigen en de zuurstofopname in de hersenen verminderen. ”De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) classificeerde al in 1963 de stof als medicatie en niet als voeding.

Voorzorgsbeginsel

Paul Connett, professor Chemie aan de St. Lawrence University in Canton, NY, schreef: “Het voorzorgsbeginsel moet worden toegepast. Een eenvoudige toepassing van het voorzorgsbeginsel, of zelfs van gezond verstand, toont dat de praktijk van fluoridering onverdedigbaar is. Wanneer ze een hele bevolking aan een bekende toxische stof blootstellen, zouden beleidsmakers niet moeten wachten tot er absoluut bewezen schade is alvorens te handelen. Er is nu genoeg bewezen schade om deze praktijk te stoppen. Dit is misschien wel het fundamenteelste punt van verschil tussen de voor- en tegenstanders van de fluoridering. ”Hoewel Connett refereerde aan de de massamedicatie van water, is het voorzorgsprincipe ook van toepassing op kleinschalige toepassing zoals tandpasta of zuigtabletten. Waarom zou je het risico nemen terwijl er goede alternatieven zijn?

Alternatief voor sterke tanden

Tijdens de vele tientallen jaren van discussie over voorkomen van cariës, waarbij leek of fluoride de enige oplossing was, kwam de rol van voeding amper aan bod. Het blijft bevreemdend.

Tandarts Weston Price deed baanbrekend onderzoek naar het verband tussen voeding en gezonde tanden. Onder meer te lezen in zijn boek Voeding en fysieke degeneratie. Hij inspireerde zijn collega Melvin Page die het verband tussen sterke en gezonde tanden en voeding beschreef. De Weston A. Price Foundation vatte de ontdekking van Page samen: “Tandbederf is het gevolg van een biochemische verstoring van de calcium-fosfaat verhouding. Deze onbalans keert de stroom van voedingsstoffen, door de bijna 5 km microscopische tandbuisjes per tand, om. Als mineralen uit de tand worden onttrokken, ‘is het heel goed mogelijk dat het lichaam de mineralen in de tanden opoffert voor gebruik door de vitale organen. Gebrekkige voeding leidt tot fysieke degeneratie en tandbederf is het gevolg van fysieke degeneratie.’ Met dit inzicht kunnen andere dieetkeuzes worden gemaakt .”

“Een veelzijdig, gevarieerd en voedingsmiddelenrijk dieet zorgt voor sterke tanden en maakt fluoride geheel overbodig”.

Wat is dan wel goed?

Gebruik altijd een natuurlijke, fluoridevrije tandpasta. Dit zijn altijd tandpasta’s waar geen reclame voor wordt gemaakt. Misschien is dát wel een stelregel voor onze gezondheid in het algemeen; Als er reclame voor wordt gemaakt, of het nu gaat om voeding, supplementen of tandpasta, niet perse gezond is voor ons lichaam. “Is it on TV, please don’t sell it to me”.

Enneh… ik poets mijn tanden bij voorkeur met water, of met een mengsel van baking soda, kokosolie en een etherische olie naar keuze (nu even kruidnagel, de andere keer grapefruit of anijs). Dit maak ik dan in minimale hoeveelheden zodat ik lekker kan variëren. Sinds ik geen ‘normale’ tandpasta gebruik, heeft mijn tandarts nog geen een keer aangegeven dat mijn tanden nu in slechtere staat zijn, sterker nog, mijn tandvlees ziet er juist heel gezond uit en ik heb al tientallen jaren geen gaatjes meer!

Natuurlijke merken

Er zijn genoeg merken die natuurlijke, fluoride-vrije tandpasta’s aanbieden. Kijk eens in je lokale natuurwinkel en/of (natuurlijke) drogisterij. Ook op internet is er voldoende te vinden.

Het algemene advies is dus verraderlijk eenvoudig:

• Eet gevarieerde en volwaardige voeding, rijk aan álle (micro)nutriënten
• Bereid je voeding zelf, neem er de tijd voor
• Laat álles wat in pakjes, zakjes of in potjes wordt aangeboden, in de winkel staan
• Vermijd suiker- en/of koolzuurhoudende dranken (óók sappen!)
• Naast bovenstaande; poets je tanden geregeld, flos`en raggel dat het een lieve lust heeft, zónder tandpasta of met tandpasta zónder fluoride (even zoeken, maar dan heb je ook wat)
• En blijkt dat je toch een tekort houdt, ieder mens is immers anders, dan kan een supplement het (tijdelijke) tekort aanvullen. Om de calcium die je eet ook zoveel mogelijk in je botmassa en je tanden te laten komen is een goed supplement met voldoende vitamine D3 in combinatie met vitamine K2 aan te bevelen. Wil je hier meer over weten, neem dan gerust contact met me op.

Wil je meer weten over de keuzes die je hebt om niet je ziekte maar je gezondheid te onderzoeken en daarmee de regie over je eigen lichaam weer in eigen handen te nemen? Ik neem jou – en jouw gezondheid – serieus! Zonder bangmakerij. Met eerlijke informatie over waar je mee te maken hebt. En zónder onnodig of duur onderzoek / behandeling omdat het tóch wel door de verzekering betaald wordt!

Mail of app me via mijn website of plan een vrijblijvende belafspraak in.

Wil je elke zondagochtend een inspiratiemail?

Marielle van Tienen

Specialist Vrouwen- en Borstgezondheid, Therapeut Manuele Lymfedrainage, Lichaamsthermograaf bij Happy Healthcare

Biedt Manuele Lymfedrainage en Litteken Therapie, Thermografie, hulp bij hormoon- en voedingsproblemen en (leefstijl)advies om je (borst)gezondheid te optimaliseren.

Laat dit veld leeg

Pak de regie!

Wil jij op zondagochtend een e-mail waarin ik mijn visie op leefstijl, tips & tricks en aanbiedingen deel?

Wees gerust, je krijgt alleen relevante informatie.
Lees het privacybeleid.

Je krijgt eerst een e-mail om je aanmelding te bevestigen. Check zo nodig je spamfolder.