Lipoedeem lipolymfoedeem

Behandeling van lipoedeem en lipo(lymf)oedeem

Wat is lipoedeem?

Lipoedeem betekent letterlijk ‘vetzwelling’ en wordt ook wel ‘vetsyndroom’. Het is een zeer pijnlijke, niet vaak voorkomende chronische aandoening van het vetweefsel. Het treft voornamelijk vrouwen en wordt meestal pas zichtbaar na grote hormoonschommelingen als puberteit, zwangerschap en menopauze. Er ontstaan opvallend grote hoeveelheden vet, ongelijkmatig verdeeld onder de huid van de heupen, dijen, knieën en onderbenen. Minder vaak zijn (ook) de armen aangedaan. De vetcellen trekken vocht aan, vandaar de naam lipoedeem, en kunnen dit onvoldoende afvoeren.

Kenmerken van lipoedeem :

Symmetrie; beide benen/armen zijn aangedaan. Dit in tegenstelling tot lymfoedeem, dat zich ook aan één been of één arm kan voordoen. De handen en voeten zijn nooit aangedaan.
Bij afvallen neemt het aangedane vetweefsel niet of nauwelijks af.

HOE ONTSTAAT LIPOEDEEM?

De oorzaak is niet bekend, erfelijke en hormonale factoren lijken een rol te spelen. Lipoedeem komt meestal tot uitdrukking in perioden van hormonale veranderingen: de puberteit, rond een zwangerschap of menopauze/overgang.

Lymfoedeem veroorzaakt geen lipoedeem, al kan bij lipoedeem wel een lymfoedeem-component ontstaan. In dat laatste geval spreekt men van lipolymfoedeem.

Lipoedeem ontstaat niet door te veel of verkeerd eten. Door gewichtstoename kan wel toename van (aangedane)vetweefsel ontstaan, wat het proces versnelt.

Andere factoren die lipoedeem negatief beïnvloeden:

aanleg tot overgewicht / vetzucht;
lang zitten of staan;
te weinig spierarbeid;
warmte / hogere luchtvochtigheid;
aanwezigheid van lymfoedeem/veneus oedeem;
veranderd zelfbeeld.

Bij lipoedeem is vaak sprake van een zwak bewegingsapparaat: spierkracht en banden van enkels, voeten en knieën zijn zwak, en het ondersteunend bindweefsel is slapper. Daarnaast vallen hartklachten en veneus oedeem (vocht dat zich ophoopt door een slecht functionerende bloedcirculatie) regelmatig op. Dit maakt behandeling gecompliceerd, omdat eerst moet worden vastgesteld welke aandoeningen bij een cliënt een rol spelen en aan welke aandoening prioriteit moet worden gegeven. In een introductiegesprek worden deze zaken besproken. Bij twijfel verwijs ik een cliënt naar de huisarts voor verder onderzoek.

HOE HERKEN JE LIPOEDEEM?

Het is belangrijk dat lipoedeem in een vroeg stadium wordt ontdekt. Dit verkleint de kans op verergering en complicaties.

zwaar, drukkend gevoel in de benen of armen
vermoeidheid in de benen / armen
pijn in de (opgezwollen) benen;
cellulitis (ook wel sinaasappelhuid genoemd);
snel blauwe plekken
kledingmaat van het bovenlichaam en van het onderlichaam verschilt twee tot drie maten;
problemen bij het lopen
gewrichtsproblemen (vooral knie- maar ook enkelgewricht)
drukpijn (pijn bij slechts lichte aanraking);
gewichtsproblemen, zonder aanwijsbare oorzaak;
handen en voeten zijn nooit aangedaan (ontbreken van zwelling aan de hand- en voetrug)
zeer regelmatig worden X-benen gezien
toename van oedeemklachten in de loop van de dag, vooral bij warmte
ongeveer 60% heeft een (al dan niet gediagnosticeerde) hypothyreoïdie (vertraagde schildklier werking

Lipoedeem kent verschillende stadia:

Stadium 1: Dit kan jarenlang bestaan, de huid is zacht en regelmatig van consistentie en gelijkmatig van vorm.

Stadium 2: Het huidoppervlak krijgt een grovere structuur, oneffen en harder. De zogenaamde sinaasappelhuid (cellulitis).

Stadium 3: Grovere plekken van vetweefselvermeerdering, walnootachtig van vorm, veranderen de benen van vorm. In dit stadium komt vaak ook lymfoedeem erbij.

Stadium 4: Bij lipoedeem met overgewicht, ontwikkelt zich vaak lymfoedeem. Bij een ‘normaler’ gewicht blijft lipoedeem vaak jarenlang onveranderd. Niet behandeld lipoedeem kan na 15 jaar een lymfoedeem tot gevolg hebben.

Het is belangrijk om te weten dat niet iedereen met lipoedeem daadwerkelijk in stadium 3 of 4 belandt!

hoe ziet DE BEHANDELING er uit?

Behandeling van lipoedeem is niet eenvoudig. Vaak wordt de diagnose niet of onjuist gesteld waardoor mensen bijvoorbeeld vetzucht wordt aangepraat en allerhande diëten worden geadviseerd zonder resultaat. Soms krijgen mensen ronduit onjuiste adviezen. Een correcte diagnose is de eerste stap naar een goede behandeling. Laat je goed informeren en voorlichten.

Omdat de oorzaak niet bekend is, kan het ontstaan van lipoedeem niet worden voorkomen. Behandeling moet daarom breder getrokken worden op factoren die lipoedeem negatief beïnvloeden. Zoals:

Let op voor het ontstaan van overgewicht. Toename van vet op de plaatsen van lipoedeem, zal door een dieet niet gemakkelijk meer verdwijnen! Afvallen heeft geen zin, het voorkomen van gewichtstoename wel!
Zorg voor voldoende lichaamsbeweging (met name wandelen, fietsen, zwemmen, roeien, dansen, milde fitness, trampolinespringen en dergelijke). Vaak is een cliënt zich niet bewust van de verminderde spierkracht.
Ga extra vochtvorming tegen door -zo nodig- overdag een aangemeten therapeutische elastische kous (TEK), steunpanty of lipobroek te dragen. Steunkousen of steunpanty zijn vaak nodig als er ook sprake is van lymfoedeem en/of veneus oedeem.

Van belang is verder:

Bij een duidelijk lymfoedeem-component, kan aanvullende therapie als manuele lymfdrainage en lymfetaping worden ingezet. In ernstige gevallen zie je ook intensieve verbandtherapie (zwachtelen) waarna steunkousen/-panty worden aangemeten.
Medicatie heeft geen enkel effect. Diuretica (plastabletten) levert zelfs extra risico’s op.
Apparaten voor vet- of cellulitisbehandeling zijn zinloos.
Liposuctie (chirurgisch wegzuigen van vet) rond de knie of het onderbeen wordt niet of nauwelijks meer toegepast omdat dit beschadiging van lymfbanen veroorzaakt en dus indirect lymfoedeem tot gevolg heeft. Wordt toch liposuctie toegepast, dan het liefst in een multidisciplinair behandelprogramma.
Psychosociale hulp draagt vaak bij aan het veranderen van een vaak negatief zelfbeeld.

Wat kan ik voor je betekenen?

Hulp bij het stellen van de juiste diagnose
Advies over de aandoening
Manuele lymfedrainage en lymfetaping om pijnklachten in de benen (en armen) te verminderen
Een gecombineerd behandelplan met manuele lymfedrainage, koolhydraatarm dieet en sport (wandelen, trampoline, zwemmen). Belangrijk hierbij is dat alle componenten strikt gevolgd dienen te worden voor een optimaal resultaat. Dit biedt helaas geen garantie. Wel wordt deze combinatiebehandeling effectief ervaren.

Het is belangrijk is om samen met jou te kijken welke behandeling voor jou geschikt is. Soms is dit alleen advies en -eventueel in overleg met je behandelend arts- verdere verwijzing in het reguliere circuit voor het laten aanmeten van steunkousen.

REFERENTIE:

https://www.lymfoedeem.nl/lipoedeem/
http://www.lipv.nl/Lipoedeem-Lipedema-Lipoedema-Lipodem.html

Een heel bijzonder effect van een juist uitgevoerde manuele lymfedrainage is het in balans brengen van het zenuwstelsel en pijndemping. Beide aspecten krijgen binnen de originele (Oostenrijkse) Voddermethode veel aandacht en bieden veel toepassingsmogelijkheden bij anti-stress behandelingen.

Wil je meer informatie over lymfedrainage of persoonlijk advies? Maak dan een afspraak, pas als ik je zie en hoor kan ik je informeren welke behandeltechniek(en) tot het beste resultaat leidt/leiden.

Plan zelf je afspraak in